Γενικές πληροφορίες: Για αιώνες η Οία ονομαζόταν Επάνω Μεριά, αφού είναι χτισμένη στη βόρεια πλευρά του νησιού. Είναι ένας εντυπωσιακός οικισμός γνωστός σε όλο τον κόσμο για το μαγευτικό ηλιοβασίλεμα από τον Γούλα του. Τα τελευταία χρόνια τα κτίρια έχουν γίνει ξενοδοχεία, εστιατόρια, καφετέριες, καταστήματα. Ο οικισμός είναι πολύ δημοφιλής και γι' αυτό από την αυγή μέχρι το σούρουπο γεμίζει επισκέπτες. Οι νύχτες στην Οία παραμένουν γαλήνιες όμως, και το περπάτημα στον κεντρικό μαρμάρινο δρόμο, η περιπλάνηση στα εντυπωσιακά και εξαίσια φωτισμένα κτίρια είναι πραγματική απόλαυση.

Σκαλιστά κτίρια και καπετανόσπιτα: Χαρακτηριστικά του οικισμού είναι τα λαξευτά του κτίσματα και τα λεγόμενα καπετανόσπιτα με ασυνήθιστα νεοκλασικά στοιχεία. Όπως σημειώνει ο συγγραφέας Kadio Kolimva από την Οία: «…σκαλιστά κτίρια της Οίας με πείσμα από την κατηφόρα προσπαθούν να βρουν χώρο για να υπάρξει. Σπίτια χωρίς θεμέλια απλωμένα στο φως, φωτισμένα από νωρίς, χωρίς τίποτα να διαταράξει τη συνένωση γραμμών και χρωμάτων τους. Το 1993 η Οία χαρακτηρίστηκε παραδοσιακός οικισμός με προεδρικό διάταγμα και ολόκληρο το νησί της Σαντορίνης ως περιοχή «εξαιρετικού φυσικού κάλλους».